Warto zwrócić uwagę na stopy swojego dziecka

Dlaczego prawidłowe ustawienie stopy jest tak ważne?

Stopy stanowią fundament dla całego naszego ciała. Zapewniają stabilną postawę oraz wydajną lokomocję i współpracują przy tym z wieloma innymi elementami układu ruchu. Każde zaburzenie ustawienia czy biomechaniki stopy, będzie miało niekorzystny wpływ na funkcjonowanie pozostałych stawów kończyny dolnej, a w konsekwencji może doprowadzić do kolejnych zaburzeń postawy ciała, przeciążeń oraz trwałych zmian strukturalnych. Dlatego niezwykle istotne jest, aby korekcję nieprawidłowego ustawienia stopy zacząć tak szybko, jak to możliwe.

Tak szybko, jak to możliwe… Czyli kiedy?

Stopy u niemowląt i małych dzieci wcale nie przypominają tych prawidłowo wykształconych u dorosłego człowieka. Na początku naszego życia stopa charakteryzuje się obfitą tkanką tłuszczową, wypełniającą jej łuk podłużny oraz koślawością tyłostopia, co czyni ją wizualnie płaską. Dopiero kolejne etapy rozwoju psychomotorycznego, a w szczególności rozpoczęcie samodzielnego chodzenia i obciążania kończyny, zapewni wykształcenie łuków stopy i korekcję jej koślawości. Stopy już od etapu niemowlęcego są ważnym elementem poznawczym. Następnie, w 3-4 miesiącu dziecko zaczyna łączyć podeszwy stóp ze sobą oraz pocierać nimi o siebie, dzięki czemu wzmacnia mięśnie odpowiedzialne za podłużne i poprzeczne wysklepienie. Kolejno, w 6 miesiącu będzie próbowało przyciągać palce stóp do buzi oraz chwytać nimi przedmioty. Gdy w 12 miesiącu zacznie stawiać pierwsze kroki, rozpocznie się trening funkcji podporowej.

Jak wspierać prawidłowy rozwój stóp?

Ważne jest, aby wspierać rozwój psychoruchowy dziecka oraz zachęcać je do poruszania się boso, szczególnie po nierównym podłożu, aby umożliwić stopom modyfikację cech anatomicznych i fizjologicznych, a w efekcie osiągnięcie ich prawidłowego ustawienia. Kluczowy będzie również dobór odpowiedniego obuwia, ze sztywnym zapiętkiem, zginającego się w przedniej 1/3 długości i dopasowanego do stopy dziecka. Podsumowując, stopy kształtują się podczas rozwoju, już od pierwszych miesięcy życia dziecka. Początkowo są wizualnie płasko-koślawe, a wysklepienia powinny wykształcić się do 3 roku życia. Jednak każde zaburzenie rozwoju stopy, opóźnienie lub brak poszczególnych jego etapów, czy obniżona jakość funkcjonalna powinny wzbudzić czujność rodzica i skłonić do wizyty u fizjoterapeuty, również przed ukończeniem 3 lat.

Co powinno zaniepokoić rodzica?

Za nieprawidłowe ustawienie stopy uznamy m.in.:

Obniżenie łuku podłużnego stopy (po przyśrodkowej stronie).
Brak zarysowania się łuku podłużnego stopy podczas stawania na palcach.
Obniżenie łuku poprzecznego stopy.
Piętę uciekającą do koślawości (do środka).
Piętę uciekającą do szpotawości.
Stopę mocno wydrążoną.
Pionowe ustawienie kości skokowej.
Palce w przykurczu zgięciowym.
Brak osiowości palucha.
Brak osiowości kończyny dolnej.

Nie czekaj! Zwróć się o pomoc do fizjoterapeuty!

Jeśli cokolwiek niepokoi Cię w ustawieniu stóp Twojego dziecka i/lub zauważasz nieprawidłowości w jego postawie, zawsze warto udać się na konsultację fizjoterapeutyczną. Przeprowadzimy wywiad, niezbędne badanie, testy oraz pomiary i rozwiejemy wszelkie wątpliwości, a w przypadku konieczności zastosujemy odpowiednią terapię. Im szybciej rozpocznie się pracę nad osiągnięciem prawidłowej postawy, tym krócej narażamy układ ruchu na niekorzystne przeciążenia i niwelujemy ryzyko trwałych zaburzeń.

Bibliografia:
1. Okoński M. Stopy płasko-koślawe u dzieci – kiedy wariant normy, a kiedy je leczyć? Standardy medyczne pediatria. 2021
2. Tomaszewski R. Czasławska B., Stopa płasko-koślawa dziecięca. 2022
3. Pauk J. Ezerskiy V. Rogalski M. Wpływ czynników epidemiologicznych na wystąpienie stopy płaskiej u dzieci. Fizjoterapia 2010

Umów się na swoją pierwszą konsultację