Fizjoterapia uroginekologiczna to specjalistyczna gałąź fizjoterapii, która koncentruje się na diagnozowaniu, leczeniu i profilaktyce zaburzeń funkcji mięśni dna miednicy oraz narządów znajdujących się w miednicy oraz brzuchu (pęcherz moczowy, narządy rodne, jelita). To coraz bardziej popularna dziedzina, mająca na celu poprawę jakości życia pacjentek (i pacjentów) zmagających się z problemami w obszarze urologicznym, ginekologicznym oraz proktologicznym. W artykule omówimy, na czym dokładnie polega fizjoterapia uroginekologiczna, jakie są jej główne wskazania, metody terapeutyczne oraz korzyści, jakie przynosi.
Czym jest fizjoterapia uroginekologiczna?
Fizjoterapia uroginekologiczna zajmuje się kompleksowym podejściem do problemów związanych z dysfunkcjami mięśni dna miednicy, które mogą wpływać na układ moczowy, rozrodczy i pokarmowy. Specjaliści w tej dziedzinie pracują głównie z kobietami, ale także z mężczyznami i dziećmi, których problemy obejmują m.in. nietrzymanie moczu, obniżenie narządów miednicy, przewlekłe bóle miednicy, bóle podczas współżycia, czy zaburzenia funkcji jelit.
Wskazania do fizjoterapii uroginekologicznej
Fizjoterapia uroginekologiczna jest wskazana dla osób z następującymi problemami:
1. Nietrzymanie moczu – najczęściej występujące schorzenie wśród kobiet, zarówno po porodach, jak i w okresie menopauzy. Statystyki podają, że nawet co trzecia kobieta w Polsce doświadcza nietrzymania moczu oraz korzysta z pomocy wkładek lub podpasek, aby zmniejszyć dyskomfort wynikający z wycieków moczu.
2. Obniżenie narządów miednicy (prolaps) – dotyczy głównie kobiet po porodach, zwłaszcza tych z dużą liczbą ciąż lub trudnymi porodami.
3. Bóle miednicy i bóle podczas współżycia (dyspareunia) – mogą być
spowodowane nadmiernym napięciem mięśni dna miednicy, bliznami pooperacyjnymi lub poporodowymi, czy przewlekłym stresem.
4. Przygotowanie do ciąży i połogu oraz rekonwalescencja po porodzie – fizjoterapia pomaga wzmocnić mięśnie dna miednicy, przygotowując organizm do porodu i pomagając w powrocie do formy po porodzie.
5. Zaburzenia czynności jelit (np. hemoroidy, zaparcia, nietrzymanie stolca) – związane z osłabieniem lub dysfunkcją mięśni dna miednicy.
6. Problemy po operacjach w obrębie miednicy – np. po histerektomii czy zabiegach naprawczych w obszarze uroginekologicznym.
Jak wygląda proces fizjoterapii uroginekologicznej?
Proces terapii uroginekologicznej rozpoczyna się od szczegółowej konsultacji i diagnostyki. Fizjoterapeuta przeprowadza wywiad medyczny, ocenia postawę ciała, napięcie mięśniowe oraz funkcje mięśni dna miednicy. Specjalista ocenia oceny siłę oraz wydolność mięśni dna miednicy. Ważne jest zbadanie korelacji i zależności między różnymi częściami ciała – dość często pacjentki doświadczające nietrzymania moczu z osłabienia mięśniowego doświadczają także rozejścia mięśni brzucha, a te które skarżą się na bolesne miesiączki oraz współżycie mają wzmożone napięcie mięśniowe w obrębie żwaczy, pośladków lub tylnej taśmy mięśniowej. Nie jest to oczywiście zasada dotycząca wszystkich przypadków, jednak pokazuje, że wiele struktur może wpływać na zaburzenia pracy okolicy miednicy i mięśni dna miednicy.
1. Ćwiczenia mięśni dna miednicy (kiedyś nazywane ćwiczeniami Kegla) – pomagają wzmocnić osłabione mięśnie, poprawiając kontrolę nad pęcherzem i jelitami.
2. Techniki manualne – obejmują masaż, mobilizację blizn, relaksację i rozciąganie mięśni dna miednicy.
3. Terapia behawioralna – edukacja pacjentów na temat zdrowych nawyków w codziennym funkcjonowaniu, takich jak odpowiednie techniki oddychania, postawa ciała, czy właściwe nawyki toaletowe.
4. Trening posturalny – wzmacnianie mięśni głębokich i stabilizujących, co jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania całego układu uroginekologicznego.
Fizjoterapia uroginekologiczna przynosi liczne korzyści, w tym:
● Poprawa jakości życia – redukcja lub eliminacja objawów nietrzymania moczu i stolca, zmniejszenie bólu, poprawa funkcji seksualnych.
● Profilaktyka i leczenie obniżenia narządów miednicy – wzmocnienie mięśni pomaga zapobiegać problemom w przyszłości.
● Rehabilitacja pooperacyjna – przyspiesza powrót do normalnej aktywności po operacjach w obrębie miednicy.
● Wsparcie w okresie ciąży i po porodzie – przygotowuje ciało do porodu, minimalizuje ryzyko urazów i pomaga wrócić do formy po porodzie.